Hayvancılıkta Yeni Destekleme Modeli Yürürlüğe Girdi: Gençlere ve Kadınlara Pozitif Ayrımcılık, Aile İşletmelerine İlave Destek

Tarım ve Orman Bakanlığı, hayvancılık sektöründe yeni bir destekleme modelini hayata geçirdi. Bu modelle, ilk kez üç yıllık bir dönem için destekler belirlenerek üreticilere gelecek yıllarını planlama imkanı sunuluyor. Yeni model, hayvansal üretim desteklerini “Temel Hayvancılık” ve “Ürün Geliştirme” olmak üzere iki ana gruba ayırıyor. Ayrıca, gençlere ve kadınlara pozitif ayrımcılık uygulanarak, aile işletmelerine ilave destekler veriliyor.

Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, Resmî Gazete’de yayımlanan kararı değerlendirerek, yeni destekleme modelinin gıda arz güvenliğini sağlamak ve üretim planlamasını optimize etmek amacıyla hazırlandığını belirtti. Bu modelle, yerli gen kaynaklarının korunması, kayıtların güncel tutulması ve üretim sürecinde maliyet artışları ile fiyat istikrarsızlıklarından üreticilerin korunması hedefleniyor.

Temel Hayvancılık ve Ürün Geliştirme Destekleri

Yeni destekleme programı, büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık, arıcılık ve ipek böceği faaliyetlerine yönelik temel destekler sunuyor. Ayrıca, suni tohumlama, soy kütüğü, yerli sperma, ari işletme ve sürü yöneticisi (çoban) gibi verimlilik kriterlerine de ilave destekler sağlanacak.

Ürün geliştirme destekleri ise çiğ süt, besilik erkek sığır (karkas) ve tiftik üretimini kapsıyor. Bu destekler için de aile işletmeleri, gençler ve kadınlar, birinci derece örgüt üyeleri ve planlama bölgelerine ilave destekler verilecek. Ari işletmeler, kendi tankında soğutma, örgüt üzerinden pazarlama, karkas ağırlığı, kaliteli tiftik ve sözleşmeli üretim gibi kriterlere de ek destekler sağlanacak.

Karar Kapsamındaki Yenilikler

Yeni destekleme modelinde destekler ilk kez üç yıllık olarak belirlendi ve performansa dayalı bir sistem oluşturuldu. Bu modelle, verimlilik kriterlerini sağlayan üreticilere daha yüksek destekler verilerek, verimli ve kaliteli üretim teşvik edilecek. Aile işletmeleri, kadınlar ve gençler için pozitif ayrımcılık uygulanarak ilave destekler sunulacak. Ayrıca, birinci derece tarımsal amaçlı örgütlerin üyelerine ilk defa ek destekler verilecek.

Önceden anaç hayvanlar için ödenen küçükbaş destekleri, yeni modelde kuzu ve oğlaklar için de ödenecek. Süt ve besilik materyal üretim planlama bölgeleri olarak belirlenen illerde doğan buzağı ve malaklar için temel desteğe %50, çiğ süt desteğinde ise %40 ilave destek yapılacak. Ari işletmelerde doğan dişi buzağı/malaklara ve üretilen süte de önemli oranlarda ek destek sağlanacak.

Destek Miktarları ve Kriterler

2024 yılında buzağı ve malaklar için 1.000 TL/baş, kuzu ve oğlaklar için 200 TL/baş, arıcılık için 100 TL/kovan, ipekböceği için 1.000 TL/kg, besilik erkek sığır (karkas) için 500 TL/baş ve tiftik üretimi için 80 TL/kg temel destek tutarı belirlendi.

Mevcut durumda verimlilik kriterlerini sağlayan bir aile işletmesi buzağı başına 2.068 TL destek alırken, yeni modelle bu destek 4.800 TL’ye çıkacak. Kadın ve genç yetiştiriciler için ilave 700 TL, birinci derece örgüt üyeleri için ilave 200 TL eklenerek buzağı başına toplam 5.700 TL destek sağlanacak.

Ari aile işletmeleri, mevcutta 28.680 TL destek alırken, yeni modelle bu destek 77.000 TL’ye ulaşacak. Koyun yetiştiriciliği yapan aile işletmeleri için destekler de artırılarak, toplam destek tutarları önemli ölçüde yükseltilecek.

Su Ürünleri Destekleri

Yeni model, su ürünleri yetiştiriciliği için de çeşitli destekler sunuyor. Proje kapasitesi 50 ton/yıl ve altı olan, kapalı devre üretim yapan ve örgüt üyesi olan işletmelere ilave teknik kriter destekleri verilecek. Küçük ölçekli balıkçılık desteği 2025 yılı için artırıldı ve kadın balıkçılar için %35 daha fazla destek sağlanacak.